Te veel informatie door 3D laserscanning?
Monumentale gebouwen of objecten in stand houden, restaureren, renoveren of verbouwen is bijzonder werk. Niet alleen omdat monumenten vaak van grote culturele waarde zijn, maar ook omdat de projecten soms omvangrijk zijn, regelmatig complex van aard, en vol onduidelijkheden en verrassingen. Daarom wordt het inwinnen van de (meet)data vaak gedaan met 3D scantechnieken. Dat geeft wel heel veel informatie. Of dat teveel is? Dat mag je zelf bepalen na het lezen van deze blog.
Ons erfgoed wordt belast als gevolg van wateroverlast, droogte, verduurzaming en energiecrisis. Wij hebben een groot hart voor monumenten en helpen met inzet van onze meet-, teken- en monitoringstechnieken. Lees meer hierover op de pagina Erfgoed actie 2023
Combineren van data inwinning voorkomt mismatch, geeft kostenbesparing en versnelling
Wanneer men een monument gaat renoveren, restaureren of verduurzamen willen mensen een goed inzicht krijgen in de huidige staat en opbouw van het monument. PelserHartman brengt eerst de behoefte aan informatie scherp in beeld. Dit doen we om het beste meetplan te kunnen maken. Het juiste inmeten van een gebouw schept immers de gewenste duidelijkheid over de beginsituatie. Dat biedt direct voordelen voor de betrokken bouwhistorici, architecten, installateurs en aannemers.
Na het inventariseren van ieders informatiebehoefte blijkt meestal dat alle partijen tezamen onderaan de streep relatief veel informatie, meetgegevens en tekeningen willen hebben. Het ligt voor de hand om het inwinnen van deze data te combineren en meteen data en eindproducten te maken voor alle partijen. Dan maak je misschien wel veel data, maar het voorkomt vertraging en een mismatch tussen de verschillende datasets. Dus pak het meteen goed aan en maak in één keer de complete dataset voor alles en iedereen. Daar heb je het hele traject plezier van.
Welke partijen en welke data?
Verschillende partijen, bedrijven en (overheids)-instanties hebben meet- en tekengegevens nodig wanneer het gaat om een restauratie of verbouwingsproject van een monument. Dit kan bijvoorbeeld zijn om een goed inzicht te krijgen in de huidige staat van het monument, om te bepalen hoe het het beste kan worden behouden of aangepast, of om te kunnen beoordelen of het project voldoet aan bepaalde regelgeving. Deze meetgegevens kunnen bijvoorbeeld bestaan uit de maten van het monument, beeldmateriaal, analyse van bouwmateriaal of afwerkingen, en structuuranalyses. Hieronder zie je een opsomming van de meest voorkomende partijen en hun informatiebehoefte.
Restaurateurs en restauratiearchitecten
Restaurateurs zullen meet- en tekengegevens nodig hebben om een goed inzicht te krijgen in de huidige staat van het monument en om te bepalen wat er nodig is om het te renoveren, restaureren of verduurzamen. Verderop staat nog wat meer informatie over het werk van de restauratiearchitect.
Constructeurs
Een constructeur is een ingenieur die zich bezighoudt met het ontwerpen, berekenen en beoordelen van constructies. Bij een restauratieproject kan een constructeur betrokken zijn om te helpen met het bepalen van de staat van het monument en om te bepalen hoe het het beste kan worden versterkt of aangepast. Om dit te kunnen doen, zal een constructeur verschillende soorten meetgegevens en tekeningen nodig hebben.
Landschaps- en tuinarchitecten
Een landschapsarchitect is een architect die zich bezighoudt met het ontwerpen van landschappen en buitenruimtes. Bij het aanpassen van een terrein rondom een monument kan een landschapsarchitect betrokken zijn om te helpen met het ontwerpen van het terrein zodat het aansluit bij het monument en de omgeving. Om dit te kunnen doen, zal een landschapsarchitect verschillende soorten meetgegevens en tekeningen nodig hebben, zoals een beeld van de omgeving, maten van het terrein, terreinprofielen, parkeerplaatsen, wegverkanting, waterkanten of oevers, plaats van bomen, stamdiameters, kruinomvang etc.
Bouwbedrijven
Bouwbedrijven die betrokken zijn bij het restauratie- of verbouwingsproject zullen meet- en tekengegevens nodig hebben om te kunnen inschatten hoeveel werk er nodig is en om te kunnen bepalen hoe het project het beste kan worden uitgevoerd. Ook hebben ze meetgegevens en tekeningen of 3D modellen nodig voor het maken van de kostencalculaties, maar ook voor de bouwplaats inrichting. Bouwbedrijven hebben dus niet alleen gegevens nodig van de gebouwen, maar zeker ook van het terrein.
Monumentencommissies
Monumentencommissies zijn instanties die betrokken zijn bij het behoud en bescherming van monumenten. Ze geven advies aan de betreffende overheidsinstantie die op basis daarvan zal besluiten of er een vergunning afgegeven gaat worden voor de restauratie of verbouwing. Deze commissies zullen meet- en tekengegevens van de bestaande situatie nodig hebben om een goed inzicht te krijgen in de huidige staat van het monument en om te kunnen beslissen of het restauratie-, renovatie- of verbouwingsplan uitgevoerd mag worden.
Overheden
Overheden, zoals gemeenten en provincies, zullen meet- en tekengegevens van de bestaande situatie willen zien om te kunnen beoordelen of het restauratie- of verbouwingsproject voldoet aan bepaalde regelgeving. Om te kunnen begrijpen wat er gaat gebeuren willen deze controlerende instanties de bestaande situatie naast de nieuwe situatie kunnen leggen om goed te kunnen vergelijken.
Bouwhistorici en onderzoeksinstellingen
Onderzoeksinstellingen en bouwhistorici hebben meet- en tekengegevens nodig om te kunnen onderzoeken hoe het monument is opgebouwd, hoe het is gebruikt en welke onderdelen ‘origineel’ zijn of een bepaalde historische waarde hebben. De meetgegevens en tekeningen van de bestaande situatie helpen om de historische en culturele waarden van het monument te begrijpen. Naast het uitvoeren van onderzoek maken de bouwhistorici vaak de ‘bouwhistorische-waarde-stelling’. Dit is een belangrijk document dat gebruikt wordt als leidraad voor het maken van beslissingen over het aanpassen of verwijderen van bepaalde onderdelen van het gebouw.
Vaak start het project met het werk van de restauratiearchitect
Een restauratiearchitect is een architect die gespecialiseerd is in het behoud en de restauratie van historische gebouwen en monumenten. De meeste restauratieprojecten starten met het selecteren van de geschikte restauratiearchitect. Voor het uitvoeren van een restauratie- of verduurzamingsproject zal een restauratiearchitect verschillende soorten meetgegevens, tekeningen en beeldmateriaal nodig hebben. Hieronder staan een aantal voorbeelden van de werkzaamheden en de informatiebehoefte van de restauratiearchitect.
Tekeningen en foto’s: Tekeningen en foto’s van het monument kunnen helpen om een goed inzicht te krijgen in hoe het monument oorspronkelijk is gebouwd en hoe het is gebruikt. Dit kan bijvoorbeeld helpen om te bepalen hoe het monument het beste kan worden gerestaureerd of verduurzaamd.
Analyse van het materiaal: De restauratiearchitect heeft informatie nodig over de materialisatie. Hij kan het materiaal van het monument analyseren om te bepalen waaruit het bestaat en in welke staat het is. Dit kan helpen om te bepalen welke materialen het meest geschikt zijn om bepaalde elementen te versterken of te vervangen.
Structuuranalyses: De architect heeft informatie nodig over de opbouw van het monument. Hij maakt hier structuuranalyses mee. Zo’n analyse kan helpen om te bepalen hoe het monument is opgebouwd en hoe bepaalde elementen met elkaar zijn verbonden. Dit kan helpen om te bepalen hoe het monument het beste kan worden versterkt of om te zien hoe bepaalde elementen kunnen worden vervangen.
Analyse van de staat van het monument: De restauratiearchitect heeft informatie nodig om de staat van het monument te kunnen vaststellen. De architect wil goed kunnen zien wat de actuele kwaliteit is en wat er nodig is om het te renoveren of te restaureren. Goede informatie helpt om te bepalen hoeveel werk er nodig is om het monument te verduurzamen of om te zien of bepaalde elementen moeten worden vervangen.
Analyse van de geschiedenis van het monument: Informatie over de geschiedenis van het monument kan helpen om te bepalen hoe het oorspronkelijk is gebouwd en hoe het is gebruikt. Dit kan bijvoorbeeld door middel van oude tekeningen, foto’s of beschrijvingen van het monument.
Zoek je een goede restauratiearchitect of andere adviseur die jou kan helpen bij jouw restauratie- of verbouwingsproject? PelserHartman heeft een groot netwerk en stelt deze partijen graag aan jou voor.
Monitoren van monumenten combineren met inmeten
Droogte, verandering in waterstanden en bodemgesteldheid, maar ook bouw en sloopwerkzaamheden kunnen zorgen voor schade aan monumenten. Het is daarom belangrijk om monumenten periodiek te monitoren op het vlak van verzakkingen, andere bewegingen en trillingen. Ook deze werkzaamheden kunnen erg goed gecombineerd worden met alle andere meet- en teken (of modelleer) werkzaamheden. Sterker nog, het verdient de aanbeveling om het onderwerp monitoring goed te bespreken voordat met overgaat tot het uitvoeren van de inmeting. In het kader van ‘nu we er toch zijn’ plaatsen we bijvoorbeeld tijdens de inmeetwerkzaamheden al de juiste vaste meetpunten die de basis geven van de monitoring. Maar ook andere sensoren kunnen op dat moment natuurlijk al geplaatst worden. Dat scheelt in ieder geval al de reiskosten!
Wat is monitoring precies?
PelserHartman houdt monumenten in de gaten om de kans op schade zo klein mogelijk te houden. We leggen beweging, vervorming, verzakking door trillingen vast. Ook dit is informatie vergaren. Dit noemen we monitoren. We maken de risicoanalyses en monitoringsplannen. We leggen de uitgangspositie vast in een nulmeting en voeren daarna de meet-en monitoringswerkzaamheden uit. Ook dit aspect onderstreept de noodzaak om meteen aan de start een zeer complete inmeting te laten uitvoeren. We kunnen de inmeting namelijk zo opzetten dat er meteen een basis nulmeting ontstaat die geschikt is als start van een monitoringscampagne. Vraag hier een offerte voor monitoring aan.
Inderdaad, data inwinning met 3D scanners geeft veel informatie. Maar zeker niet té veel wanneer je als opdrachtgever het meteen goed wil doen. Wanneer je werkzaamheden combineert en in één keert data maakt voor alle fases en voor iedere betrokken partij dan ben je spekkoper. Je bent goedkoper uit en voorkomt een hoop discussie en vertraging. En vergeet de combinatie met monitoring niet!
