Landmeetkundige monitoring of deformatiemeting gebouwen en omgeving

Bij PelserHartman hebben we de ervaring om bewegingen van gebouwen, kunstwerken en andere structuren vast te leggen en in de gaten te houden. We noemen dit landmeetkundige monitoring of deformatieanalyse. Hierbij is nauwkeurigheid en betrouwbaarheid van de meetdata het belangrijkste. PelserHartman houdt van een realistische en praktische aanpak en doet alleen wat nodig is. Op die manier houden we de kosten laag.

Landmeetkundige monitoring of deformatiemeting

Gebouwen, kunstwerken en andere structuren bewegen altijd, maar door externe invloeden kan deze beweging risicovol worden. Bij PelserHartman hebben we de ervaring in huis om deze bewegingen vast te leggen en in de gaten te houden. We noemen dit specifieke onderdeel van de landmeetkunde ‘monitoring’. PelserHartman biedt monitoring of deformatiemeting aan in al zijn vormen.  Door onze uitgebreide kennis en ervaring zijn wij in staat om samen met de klant de meest geschikte oplossing voor het project te maken. Voor ons zijn hierin nauwkeurigheid en betrouwbaarheid van de meetdata het belangrijkste. We gaan niet de goedkoopste (geen stickertjes i.p.v. degelijke meetprisma’s) of duurste oplossing (alles vol sensoren hangen) voorstellen, maar kijken wat nodig is om de gewenste resultaten te behalen. Meer weten over monitoring?

Monitoring van de sloop van het Theater aan de Parade in Den Bosch - PelserHartman
Senior Specialist Monitoring Peter Heymans houdt de sloop van het Theater aan de Parade in Den Bosch in de gaten.

Monitoring start met nulmeting

Om een monitoring te kunnen uitvoeren en vergelijkingen te kunnen maken moeten we starten met het vastleggen van de begin-situatie. Oftewel; de bestaande situatie bij aanvang van de monitoring moet vastgelegd worden. Het vastleggen of inmeten van de begin-situatie noemen wij; ‘Het uitvoeren van de nulmeting‘.

Wanneer is monitoring nodig?

Er zijn twee aanleidingen om te gaan monitoren.

  • Er beweegt iets, of we vermoeden dat iets beweegt of vervormt, en we willen daar meer over weten.
  • De kans bestaat dat er iets gaat bewegen of vervormen. We willen gealarmeerd worden of we willen de beweging of vervorming snel en eenvoudig kunnen analyseren zodat er snel maatregelen getroffen kunnen worden.

Enkele voorbeelden van situaties die vragen om monitoring:

  • Grondwaterverlaging of bemaling.
  • Tunnels maken onder gebouwen of straat.
  • Afbreken van een gebouw naast een ander gebouw.
  • Kelders maken op risicovolle plaatsen zoals bijvoorbeeld in Amsterdam.
  • Bouwputten maken.
  • Wanneer er kans is op verzakking, beweging, scheuren, trillingen, vervorming of scheefstand.
  • Studiegebonden. Bijvoorbeeld: “Er zitten overal scheuren in het gebouw. Hoe komt dat nu zo? Wat zijn de omgevingsinvloeden het gebouw?”.
  • Veiligheid van bruggen die veel bewegen door wind of verkeer.

Kosten van monitoring

De kosten voor het opzetten en uitvoeren van een monitoring lopen enorm uiteen en worden altijd per project op maat bepaald. Monitoren hoeft niet duur te zijn. PelserHartman houdt van een realistische en praktische aanpak en we doen dus alleen wat echt nodig is. Op deze manier houden we de kosten laag. Enkele factoren die van invloed zijn op de monitoringskosten:

  • Hoe vaak moet een specifiek punt gemeten worden?
  • Wat is de totale duur van de periode waarin gemeten moet worden?
  • Hoeveel meetpunten zijn er?
  • Welke aantallen toestellen, spiegels en sensoren zijn er nodig?
  • Hoeveel zekerheid wilt u hebben?
  • Wordt er gekozen voor een handmatige manier van monitoren, of een volautomatische methode?
  • De opbouw of aanleg van het monitoringssysteem.
  • Zijn alle meetpunten te zien vanaf één positie?

Verschillende soorten monitoring en deformatiemetingen

Bij het bepalen van de monitoringsmethode moeten we ons in eerste instantie realiseren dat alles in functie is van de beweging en de grote van de beweging die we wensen te meten. Dit is geen wet ‘van meten en passen’ en wordt vaak gestuurd door de mate van risico, vermoedens en zelfs hele persoonlijke eigenschappen zoals onzekerheid en angst. De volgende technieken en sensoren kunnen ingezet worden bij het  monitoren van projecten.

Hydrostatische waterpassing

Nauwkeurig live monitoren van iedere zakking of stijging.

Dit is een systeem dat werkt op basis van het principe ‘communicerende vaten’. Sensoren zijn met elkaar verbonden met slangen die gevuld zijn met water. Veranderingen in hoogte, bijvoorbeeld zakkingen, worden opgemerkt en vastgelegd met dit systeem. De metingen zijn zeer nauwkeurig en kleine veranderingen in de hoogte worden direct geregistreerd en doorgestuurd. Bij dit systeem is het wel van groot belang dat niemand aan de sensoren of slangen komt. Daarom wordt de hydrostatische waterpassing vaak in de kelders van gebouwen geïnstalleerd.

Monitoren met inclinometers

Live registratie van hoekveranderingen van objecten.

Inclinometers registreren veranderingen van hellingshoek. Daarom worden ze ook vaak hellingshoekmeters genoemd. Ze registeren enkel en alleen de hoekveranderingen en geven geen informatie over zakkingen, stijgingen of veranderingen in positie zoals een verschuiving in het X- of Y-vlak. Een veel geziene toepassing is het plaatsen van inclinometers op damwanden van bouwputten. Daardoor kunnen we de scheefstand van de damwanden monitoren en een eventuele vorm- of standverandering detecteren.

Lees verder over het meten van scheefstanden met inclinometers op de pagina; live-monitoren-van-scheefstand-met-inclinometers

Hoog nauwkeurige total station, speciaal voor monitoring.

Complete registratie van iedere positieverandering van een meetpunt in de X-, Y- en Z-richting.

Er zijn speciale total stations die zodanig ingeregeld en opgesteld kunnen worden dat ze zelf steeds automatisch bepaalde meetpunten opzoeken en inmeten. Op deze manier controleert de total station de positie van alle vast aangebracht meetpunten. Bij deze methode is het van groot belang dat de meetpunten zeer goed zijn aangebracht en niet van plaats kunnen veranderen. Daarom bevestigen we de meetspiegels vaak in het werk en laten deze daar ook gedurende langere tijd achter.

Monitoring met GPS

Natuurlijk kunnen we ook werken met de bekende GPS systemen waarbij zowel de plaatsverandering in de X- en Y-richting als ook optredende zakkingen of stijgingen worden vastgelegd. Dit systeem gebruiken we echter niet vaak omdat het alleen relatief grote afwijkingen kan registreren. Daarbij is de nauwkeurigheid en de afwijking niet altijd hetzelfde. Op sommige plaatsen verandert de nauwkeurigheid met het verstrijken van de tijd. In Nederland bijvoorbeeld staan er ’s morgens vaak meer satellieten aan de hemel dan in de middag. Hierdoor is een meting die plaatsvindt in de ochtend ook nauwkeuriger dan een meting die later op de dag wordt uitgevoerd.

Meten met rekstrookjes of Strain gauge

Op deze pagina richten wij ons vooral op het vastleggen van bewegingen. Echter, vaak is het nodig om nog extra informatie te verzamelen om betere analyses en conclusies te kunnen maken of om een theorie te kunnen onderbouwen. Met rekstrookjes of ‘strain gauge’ meten we rekspanningen in materialen. We meten de mate van vervorming; uitrekken, inkrimpen of torsie. Het gaat hier om het meten van uiterst kleine vervormingen van het materiaal. Grote vervormingen zijn hier niet mee te meten. Grote rek zorgt er namelijk voor dat de strook kapot gaat. Een rekstrookje bestaat vaak uit een soort folie met daarop een elektrische geleider. Dit strookje wordt op het betreffende onderdeel geplakt waarvan de rek gemeten moet worden.

Referenties monitoringsprojecten

Tunnel Schuman-Josaphat

  • Vol-automatisch systeem met permanente opvolging
  • 2 totaalstations,  >100 prisma’s
  • 6 kringen hydrostatische waterpassing
  • Alarmsignalen
  • Manuele controlemetingen
  • Inclinometer-metingen

ADNOC Tower Abu Dhabi. 340m hoge toren voorzien van:

  • Permanente opvolging en handmatige meting met wekelijkse frequentie
  • Inclinometers ter controle van de laterale beweging
  • Manuele zettingsmeting van de funderingsplaat
  • Meting van krimp en kruip van de structuur
  • Vergelijking van de resultaten met de voorspelling

Renovatie oude handelsbeurs Antwerpen

  • Tweewekelijkse tot dagelijkse frequentie
  • Manuele zettingsmeting, >70 prisma’s

Afbraak hoofdkantoor BNP-Paribas

  • 3-wekelijkse frequentie
  • Opstuwing metrotunnel (binnen- en buitenzijde)
  • Opstuwing funderingsplaat
  • Scheefstand wanden bouwput
  • Beweging omliggende gebouwen

Opvolging beweging treinsporen in functie van onderboring

  • Manuele meting in functie van de voortgang (dagelijks-wekelijks)

Zettingsmeting Koninklijk Museum voor Midden-Afrika Tervuren

  • Tweewekelijkse tot dagelijkse frequentie
  • Manuele zettingsmetings met DNA03 en >25 meetbaken

Alles over monitoring in 6 delen

Bekijk de blogserie over verzakking, scheefstand, trillingen & deformatie

Kennissessie 3D scanning

PelserHartman brengt bestaande omgeving, gebouwen, bruggen en andere objecten 3D in kaart met de meest geavanceerde apparatuur en de beste specialisten. Wij geloven in kennisdeling, praktische innovatie en duurzaam samenwerken om zo de complexe puzzels van onze klanten op te kunnen lossen.

Er is steeds meer informatie op internet en het is lastig om de juiste informatie te vinden. Daarom geven wij regelmatig gratis kennissessies ‘3D scanning en BIM’ ter kennismaking. Twee uur lang beantwoorden wij al uw vragen en geven inzicht in kosten. Ook kunnen wij een gerichte case behandelen en calculeren indien u die vooraf instuurt. Wilt u weten of u in aanmerking kan komen voor de gratis kennissessie? Stuur dan een email naar [email protected] met een omschrijving van uw bedrijfsactiviteiten de onderwerpen waar u graag meer over zou willen weten.