Monitoringtechnieken worden ingezet om schade aan mensen en gebouwen te voorkomen. Deze blog omschrijft een aantal veel voorkomende situaties die aanleiding geven tot het maken van een monitoringsplan en het uitvoeren van de verschillende metingen en vergelijkingen.
Alles over monitoring in zes delen! Dit is de tweede blog in een serie van zes.
In de sidebar vind je een overzicht van alle gepubliceerde blogs.
- Droogte en bodemzakking in Nederland
- Bouwen in dichtbebouwde omgeving
- Scheuren in gebouwen door bouwwerkzaamheden
- Trillingen door sloop- en bouwwerkzaamheden
- Scheuren in woningen door zwaar verkeer
- Verzakking door grondwaterverlaging
- Trillingshinder door industrie en installaties
Droogte en bodemzakking in Nederland
We hebben in Nederland steeds vaker last van grote fluctuatie in de waterstanden. Er is regelmatig sprake van teveel of te weinig water. Dit heeft gevolgen voor de bodem en daarmee de funderingen van onze gebouwen. De droogte heeft veel invloed op het zakken van funderingen. Om de juiste maatregelen te kunnen treffen moeten we weten wat precies het patroon is van de bewegingen die veroorzaakt worden door de verandering in de waterstanden. PelserHartman brengt bodemzakking in kaart. Wil je meer weten over het meten van verzakkingen? Ga dan naar de pagina hoogtemeting als nulmeting voor verzakking van gebouwen en terreinen.
Bouwen in dichtbebouwde omgeving
De grond is schaars in Nederland en steeds vaker bouwen we dicht in de buurt van andere gebouwen. Het risico op zakking en scheefstand wordt hierdoor groter en er kunnen scheuren en stabiliteitsproblemen ontstaan. Dit kan voor veiligheidsrisico’s en schadeclaims zorgen.
Je wil natuurlijk niet dat een pand instort door het slopen van een gebouw ernaast of door het uitgraven van een kelder. Als je grip wilt krijgen op de kans dat dit soort ongelukken gebeuren, dan kan je het beste een risicoanalyse laten maken. PelserHartman maakt dit soort analyses. Wij geven aan welke risico’s er bij bepaalde werkzaamheden horen. Op basis van deze risicoanalyse maken we een monitoringsplan. Zo bepalen we de meest geschikte meetmethode om de boel in de gaten te houden. Bijvoorbeeld een scheefstandsmeting, trillingsmeting of zakkingsmeting.
Scheuren in gebouwen door bouwwerkzaamheden
Scheurvorming is de meest voorkomende schade die kan optreden bij het bouwen naast of vlak bij andere gebouwen. In veel gevallen gaat het om cosmetische schade waarbij het stucwerk kleine scheurtjes vertoont. Niet altijd is er meteen sprake van een probleem. Maar natuurlijk kan scheurvorming ook de voorbode zijn van een gevaarlijke situatie. Het is belangrijk om de reeds aanwezige scheuren vast te leggen met een bouwkundige vooropname. Dit dient te gebeuren voor aanvang van de bouwwerkzaamheden. Zo’n rapportage vormt het bewijs bij later onderzoek naar de schade-oorzaak.
Is er sprake van scheurvorming die binnen een relatief korte tijd ontstond? Dan is het belangrijk om deze meteen te volgen. Analoge of digitale scheurmeters kunnen geïnstalleerd worden om te controleren of een scheur groter wordt. Wordt een scheur groter of wijder? Dan is dat bijna altijd een teken van een structureel probleem. Op tijd beginnen met meten is essentieel om een structureel probleem te voorkomen.
Trillingen door sloop- en bouwwerkzaamheden
Trillingen kunnen schade veroorzaken aan gebouwen en andere objecten. Naast schade kunnen trillingen ook hinder veroorzaken voor gebouwen maar zeker ook voor mensen en dieren. Vaak worden hinderlijke trillingen veroorzaakt door sloop- en bouw werkzaamheden. Maar ook transport & verkeer zijn bekende boosdoeners. En ook ondergrondse werkzaamheden zoals gaswinning en de mijnbouw veroorzaken regelmatig grote problemen voor alle bouwwerken boven de grond. Ook bronbemalingen en installaties kunnen voor ernstige overlast zorgen.
De trillingen kunnen een voorbode zijn van een grotere beweging die scheurvorming kan gaan veroorzaken. Of een trilling te groot is wordt bepaald in de SBR-richtlijn. PelserHartman plaatst vaak trillingsmeters. Dit doen we om te kunnen detecteren of een trilling schade zou kunnen veroorzaken of overmatig hinder kan geven aan personen. De zeer gevoelige trillingsmeters meten de kleinste trillingen en versturen de meetgegevens direct naar een online systeem. Vervolgens toetsen wij de geregistreerde trillingen aan de SBR-richtlijn. Indien nodig wordt er meteen een alarm verstuurd. Dit kan omdat de toetsing volledig automatisch gebeurt. Hierdoor kan op tijd ingegrepen worden en is de kans op schade veel kleiner. De risicoanalyse die we voorafgaande aan een bouwproject maken, wijst uit of het plaatsen van trillingsmeters noodzakelijk is. PelserHartman maakt zowel de analyses en voert ook de trillingsmetingen uit.
Scheuren in woningen door zwaar verkeer
Vooral zwaar verkeer zoals vrachtwagens, bussen en tractoren, kunnen zorgen voor trillingen en die trillingen kunnen zorgen voor schade. Vaak is er rondom sloop- of bouwwerkzaamheden sprake van een tijdelijke toename van zwaar verkeer waardoor het risico op te grote toename van trillingen groot is. Deze trillingen worden nog groter als de staat van de weg slecht is of als het tonnage van het verkeer hoog is.
Deze trillingen kunnen zorgen voor hinder voor bewoners maar ook voor permanente schade aan gebouwen. De hinder voor mensen kan leiden tot mentale en zelfs lichamelijke klachten. De schade die kan ontstaan aan gebouwen kan variëren van kleine barstjes in het stucwerk tot grote barsten in de draagstructuur van een gebouw. In dit laatste geval kan een gebouw zelfs instabiel worden en instorten.
Om deze problemen te voorkomen bestaan er meettechnieken met trillingsmeters en bijhorende richtlijnen. Met deze meters kan gemeten worden of trillingen onder de grenswaarden blijven van de betreffende SBR-richtlijn. Een bijhorend alarm kan dan aangeven wanneer er een overschrijding plaatsvindt.
Als er daadwerkelijk schade ontstaat dan is het raadzaam om extra sensoren en voorzieningen zoals scheurmeters aan te brengen. Hiermee volgen we dan de ontwikkelingen van het scheurpatroon.
Verzakking door grondwaterverlaging
Soms moet het niveau van het grondwater verlaagd worden. Dat kan essentieel zijn bij bouwwerkzaamheden die in de bodem plaatsvinden. Er wordt dan vaak een bouwput gemaakt. Dit gebeurt bijvoorbeeld bij het bouwen van een kelder of het aanleggen van een tunnel of ondergrondse parkeergarage. Grondwaterverlaging heeft vaak invloed op een veel groter gebied dan alleen de bouwplaats zelf. Hierdoor oefent grondwaterverlaging ook invloed uit op funderingen van gebouwen en structuren in de omgeving buiten de bouwput.
Grondwaterverlaging zorgt vaak voor het zakken van de bodem. Gebouwen waarvan de fundering eerst onder het waterpeil zat, maar die bij grondwaterverlaging droog komen te staan, zullen het meest onderhevig zijn aan zakkingen. Vooral oude gebouwen die op staal en op houten palen gefundeerd zijn ondervinden hier de effecten van.
De gevolgen van zakkingen kunnen zeer groot zijn. Het kan gaan van beperkte scheurvorming tot het volledig instorten van gebouwen. Een zakking als gevolg van een grondwaterverlaging treedt meestal niet plotseling op. Hierdoor is het ook relatief eenvoudig om de zakkingen in de gaten te houden en op te volgen. Zo kunnen er op tijd maatregelen getroffen worden om schade te voorkomen.
PelserHartman maakt risicoanalyses op basis van het bemalingsplan en kan de meetmethode bepalen. Vaak is dit een eenvoudige zakkingsmeting die met regelmaat herhaald moet worden. Op basis van de resultaten kan dan beslist worden om de grondwaterverlaging bij te sturen om zo schade te vermijden.
Trillingshinder door industrie en installaties
Industrie veroorzaakt regelmatig trillingen die hinderlijk zijn voor mensen. Maar ook ‘huis-tuin-en-keuken-installaties’ kunnen hinder en zelfs gezondheidsproblemen veroorzaken. Het meest bekende voorbeeld hiervan is de lucht-warmtepomp waarmee veel mensen tegenwoordig hun huis verwarmen en koelen.
Sommige trillingen door industrie en installaties veroorzaken uiteindelijk ook schade aan de gebouwen. Het kan heel lang duren voordat schade door trillingen goed zichtbaar wordt. Daarom willen we op tijd te weten komen of een trilling schade aan gebouwen of hinder aan mensen zou kunnen veroorzaken. PelserHartman plaatst trillingsmeters en analyseert de meetdata hiervan. We plaatsen de meters op de hoofddraagconstructie zoals op of direct boven de fundering en tegen dragende wanden. Deze sensor meet de trillingen die optreden in het element waarmee ze verbonden is en verstuurt de data direct naar een online systeem. De trillingen worden onmiddellijk automatisch getoetst aan de SBR-richtlijn en het systeem stuurt indien nodig een alarm uit. Hierdoor kan op tijd ingegrepen worden en is de kans op schade veel kleiner. Het al dan niet plaatsen van trillingsmeters komt vaak voort uit de risicoanalyse. PelserHartman maakt dit soort analyses en stelt op basis hiervan een monitoringsplan op.
Projectvoorbeeld: Theater aan de Parade
Hier vind je alles over monitoring!
Wil je meer weten over monitoring? We hebben een speciale pagina gemaakt waarop je alles over monitoring kunt vinden. Je vindt daar ook een overzicht van onze diensten en producten. Verder geven we antwoord op vragen en gaan in op veelvoorkomende problemen.
