Kleine objecten zoals beelden, ornamenten, natuursteen en kunstwerken kan PelserHartman 3D inmeten met 3D scanners. We doen dit vaak om deze objecten te kunnen documenteren, restaureren of kopiëren. 3D Scandata kan bijvoorbeeld gebruikt worden voor het aansturen van een 3D printer of  CNC freesmachine. Deze pagina geeft informatie over het 3D inmeten van relatief kleine objecten op een hoog niveau met hoge maataccuratie en detail.

3D inmeten beelden, ornamenten en mallen

Het vastleggen van de werkelijke vormen en maatvoering
Er zijn situaties waarbij mensen de werkelijke vormen van bijvoorbeeld een beeld of ornament zo goed mogelijk vastgelegd willen hebben. Dat is bijvoorbeeld het geval bij documentatie van beelden en ornamenten of voor het maken en controleren van mallen. Er zijn verschillende methoden en meetsystemen op de markt waarmee deze objecten ingemeten kunnen worden. Dat kan onder andere met 3D scantechnieken maar ook met fotogrammetrie. Hoewel het resultaat er vaak mooi en realistisch uit ziet is er toch sprake van grote verschillen in datakwaliteit. Er valt nogal wat te kiezen dus is het belangrijk om voldoende kennis te hebben om goede besluiten te kunnen nemen.

mesh bronzen beeld paard gemaakt met handscanner

Voorbeeld van een mesh gemaakt met een handscanner. Het betreft een bronzen beeld van een paard.

Factoren scanning beelden en ornamenten

We geven een aantal handvatten en factoren die mogelijk kunnen helpen. We gaan hierbij als voorbeeld uit van een standbeeld waarvan men een mesh-, STL- of STEP-file wil hebben voor documentatie in geval van schade.

  1. De vorm van het beeld
    De afmetingen en het ontwerp van het beeld bepalen voor een groot deel de techniek die nodig is om het beeld goed te kunnen inmeten. Soms heeft een beeld onderdelen die uitsteken zoals armen en allerlei hoekjes en details die niet zichtbaar zijn vanuit standplaatsen op enige afstand van het beeld. Er ontstaan dan veel ‘schaduwplekken’ oftewel; ontbrekende data. Bijvoorbeeld onder de oksels van een arm in het geval van een beeld van een man of vrouw. Om zo weinig mogelijk ‘gaten’ in het 3D model te krijgen moeten we in zo’n geval een handscanner inzetten. Een scanner op een statief of een lasertracker biedt hier geen oplossing.
  2. De locatie en standplaats van het beeld
    Staat het beeld buiten? Dan vallen alle ‘infrarood scanners’ al af. Is het beeld ook nog eens hoger dan 2 meter, dan wordt het ook lastig om te werken met een zware structured light scanner. Daarnaast is zo’n scanner eigenlijk sowieso niet gemaakt om in de buitenlucht gebruikt te worden. Er zal in dat geval veel tijd en geld besteed moeten worden aan steigers, heftrucks en het bouwen van een tent tegen de regen of wind.
  3. Afmeting van het beeld en de gewenste scanresolutie
    Is het beeld groot? Dan kan er een probleem ontstaan wanneer men het beeld zou willen inmeten met een handscanner. Tenminste, wanneer men geen extra middel inzet om ervoor te zorgen dat de data nauwkeurig en niet ‘krom’ wordt. Een handscanner maakt al snel de bekende ‘doormeetfout’ omdat er als het ware allemaal kleine opnames aan elkaar gekoppeld worden. Om dit te voorkomen plaatst men vaak kleine target-stickertjes waarvan de positie vastgelegd wordt middels fotogrammetrie. Een betere oplossing is om te werken met een handscanner die gevolgd wordt door een lasertracker. Meer informatie over precisie scanning en handscanners vind je op de pagina hoge resolutie 3D handscanner.

3D scan beeld

3D scannen beelden voor restauratie

Bij historische werken, zoals kerken en kloosters, bestaat een deel van de restauratie vaak uit het restaureren van ornamenten en beelden. De beelden worden daarvoor ingemeten en uitgetekend. Standaard geotechnische meetapparatuur en -aanpak is vaak niet toereikend. Wanneer gedetailleerdheid en nauwkeurigheid van belang is, schakelt PelserHartman over naar speciale technieken voor close-range-opnames. Zo gebruiken we onder meer speciale vormen van 3D laserscanning. PelserHartman beschikt over meerdere speciale en zeer accurate scanners om objecten zoals beelden en ornamenten in kaart te brengen.

Digitale documentatie cultureel erfgoed

Voor het toekomstige behoud van werelderfgoed is het van belang een accurate set tekeningen paraat te hebben. 2D-aanzichtstekeningen zijn niet toereikend voor reconstructie van de complexe ornamenten na beschadiging. Traditionele aanpak met schetsblok, profielkam en fotomateriaal is ook geen oplossing. Dit duurt te lang en levert nog steeds geen zuivere, accurate maatvoering op. De laserscantechniek geeft zekerheid dat alle details digitaal vastliggen.

3D laserscannen beelden voor 3D printen

Uiteraard is het mogelijk om voorwerpen 3D in te scannen om zo tot een printbaar bestand te komen. Wij zijn in staat om zeer accurate 3D modellen te maken van relatief kleine complexe vormen. We brengen de objecten drie dimensionaal in kaart met laserscanners en leveren een 3D model dat geprint kan worden door een 3D printer. Het 3D model zal in veel gevallen voortkomen uit een meshing die door onze experts handmatig afgemaakt wordt tot een perfect 3D model.

Door middel van een zeer geavanceerde 3D printer wordt het bestand van het 3D model omgezet in een fysiek product. De printer gebruikt bij het printen een poeder, dat laag voor laag, het model opbouwt. Door toevoeging van gekleurde verhardingsvloeistof krijgt het product zijn, gekleurde, vaste structuur.

3D meet- en laserscantechnieken voor kleine objecten

Er zijn verschillende scantechnieken om kleine objecten in kaart te brengen. We kiezen een specifiek systeem, of een combinatie van systemen, afhankelijk van de gewenste maataccuratie, detailniveau en de wens om een foto realistische opname in kleur te maken.

Terrestrial 3D laserscanning

Z+F-IMAGER-5010CVoor het maken van een volledige panoramische opname van relatief grote objecten worden fase scanners ingezet. De huidige panoramische fase scanners meten met een nauwkeurigheid van minder dan + / – 1 mm op korte afstand. De scanners functioneren daglicht onafhankelijk en maken een opname in grijstinten hetgeen bijzonder gunstig is voor documentatie-doeleinden. De fase scantechniek komt bijzonder goed van pas bij het 3D inmeten en documenteren van monumenten en archeologie. Voor gebruik zijn bijvoorbeeld de Z + F Imager 5010 en 5010C geschikte instrumenten.

Handheld laserscaning

mantis-vision-f5Kleine objecten kunnen ook ingescand worden met mobiele handheld laserscanners. Het is altijd even goed opletten want de kwaliteiten van de scanners lopen ver uiteen. De accuratie van het eindresultaat is vaak erg afhankelijk van de scanoperator. Deze moet erg veel ervaring hebben om een goede scan te kunnen maken. Bekende handheld scanners zijn de Mantis, de Artec en de ZEB1 waarbij de ZEB1 meer een mobiele scanner dan een handscanner is.

3D scanarm of meetarm met scankop

High-end scanarmen of meetarmen zorgen voor zeer nauwkeurige metingen in de directe korte afstand met een nauwkeurigheid van 0,05 mm. Het betreft een drie dimensionale aftasting van het object, in combinatie met een opname met een scankop. Deze methode gebruiken we voor het inmeten van kleine onderdelen en objecten. Bekende instrumenten zijn bijvoorbeeld de Romer Absolute Arm of de Faro ScanArm.

Verschil handheld laserscanner en laserscanarm

Wilt u een exacte kopie van een beeld of ander relatief klein object? En bestaat het object uit vele gedetailleerde vormen? Dan zullen we waarschijnlijk kiezen voor de inzet van een scanarm. De onderstaande afbeeldingen geven een goed beeld van de verschillende kwaliteiten die beide instrumenten kunnen leveren.

3D scannen beelden laserarm

Resultaat laserscanarm

Resultaat handheld laserscanner

Resultaat handheld laserscanner

3D inmeten zeer kleine objecten

3D digitaliseren met optische meettechnieken levert voor kleine objecten van verschillende complexiteit zeer nauwkeurige 3D coördinaten en een volledig CAD-bestand. Deze techniek kan zeer kostenefficiënte oplossingen bieden wanneer het gaat om kwaliteitscontrole en reverse engineering. Deze zeer hoogwaardige techniek levert drie-dimensionale meetgegevens en wordt het meest toegepast in de productie van industriële onderdelen zoals plaatwerk, gereedschap, matrijzen, prototypes en gegoten onderdelen. Het systeem meet niet met enkele punten, maar vangt de volledige geometrie in een zeer dichte wolk of veelhoeknetwerk (mesh) waarmee het object en oppervlak beschreven worden.

Enkele voorbeelden